• 12 Dekabr 2024 03:35

Günəş haqda nə bilirik

Dek 7, 2024
Dünyamızı aydınladan Günəşin 4,6 milyard yaşında olduğu güman edilir. Yerlə müqayisədə Günəşin diametri 109 dəfə, həcmi 1,3 milyon dəfə, kütləsi isə 333 000 dəfə daha çoxdur. Günəşin içinə 1 milyon Yer boyda planet sığa bilər.
• Günəş öz oxu ətrafında saatda 70 000 km sürətlə hərəkət edir və bir dövrəsini təqribən 25 gündə tamamlayır.
• Günəş əsasən 25% helium və 75% hidrogendən ibarətdir və bərk səthə malik deyil.
• Günəşin də hər bir ulduz kimi öz atmosferi var. Onun yuxarı sərhədi Plutonun orbitindən xeyli kənara çıxır
• Günəşin kütləsi bütün Günəş sisteminin kütləsinin təxminən 99,86 faizini təşkil edir. Günəş sisteminin ən böyük planeti Yupiterdir.
• Günəşin cazibə qüvvəsi Yerin cazibə qüvvəsindən təxminən 28 dəfə çoxdur.
• Günəş şüaları yerə 8,44 dəqiqəyə çatır. Yerlə Günəş arasında olan məsafə 149 milyon kilometrdir. Günəş Yerə ən yaxın ulduzdur.
• Günəşin səhtindəki temperatur 5500, nüvəsindəki isə 15,6 milyon dərəcədir.
• Günəşdən ayrılan enerjinin 2,2 milyardda biri Yerə çatır. Qalan enerji boşluqda yox olur.
• Günəşin maqnit sahəsi Yerin maqnit sahəsindən cəmi 2 dəfə güclüdür.
• Günəşdə Yerdəkindən qat-qat çox su var. Buxar şəklində mövcud olan su molekulları əsasən “günəş ləkələrində” və Günəşin səthinin altındakı dar təbəqədə cəmləşmişdir.
• Günəş şüası onu müşayiət edən radiasiyaya görə ölümcüldür, lakin Yer atmosferi onun qarşısını alır.
• Yalnız 1992-ci ildə Vatikan açıq şəkildə Yerin həqiqətən Günəş ətrafında fırlandığını etiraf etmişdir.
• Yer Günəşin ətrafında fırlandığı kimi Günəş də qalaktikamız olan Süd Yolunun mərkəzi ətrafında fırlanır. Günəşin qalaktikamızın mərkəzi ətrafında fırlanma müddəti təxminən 240 milyon ildir.
• Günəş küləyi Günəşdən saniyədə təxminən 450 kilometr sürətlə hərəkət edir.
• Günəşin daxili hissəsində enerji nüvə sintezi nəticəsində yaranır. Günəş hər saniyədə təxminən 700 milyon ton maddəni yandırır.
• Günəş 4,6 milyard il ərzində topladığı hidrogenin yarısını yandırıb. Onun ehtiyatı daha 5 milyard ilə çata bilər.
• Ehtimallara görə, dünyanın sonu 5 milyard ildən sonra gələcək. Günəş yandırmaq üçün hidrogeni bitdikdə, helium yandıracaq. Ortaya çıxan temperatur üzündən Günəş 250 dəfə böyüyərək və qırmızı nəhəngə çevrilməklə, Merkurini, Marsı, Veneranı və Yeri udacaq.