• 08 Dekabr 2024 16:41

İsrail və HƏMAS arasında atəşkəs qüvvəyə minib

Noy 24, 2023

İsraillə HƏMAS arasındakı müharibədə dörd günlük atəşkəs cümə günü səhər saatlarında qüvvəyə minib. Bunun ardınca militantlar tərəfindən saxlanılan onlarla girovun azad ediləcəyi gözlənilir.

Atəşkəs razılaşmasının şərtlərinə görə, İsrail həbsxanalarında saxlanılan fələstinlilər də azad ediləcək.

Bu diplomatik irəliləyiş Qəzza zolağında həftələrdir İsrailin bombardmanlarına məruz qalan 2,3 milyon fələstinli, eləcə də HƏMAS tərəfindən əsir götürülən girovların İsraildəki ailələri üçün ümid yaradıb.

Atəşkəs yerli vaxtla səhər saat 7:00-da başlayıb və ən azı dörd gün davam edəcəyi gözlənilir.

Bu müddət ərzində HƏMAS təxminən 240 girovdan ən azı 50-ni azad etməlidir. HƏMAS İsrailin 150 fələstinli məhbusu azad edəcəyini bildirib.

Əvvəlcə atəşkəsin cümə axşamı səhər başlaması gözlənilirdi. Lakin bəzi maneələr olduğu üçün bir gün əvvəl İsrailin milli təhlükəsizlik müşaviri Tzaçi Haneqbi heç bir izahat vermədən bir günlük gecikmə olduğunu elan edib.

Cümə axşamı Qətərin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Məcid Əl-Ənsari bildirib ki, tərəflər azad ediləcək şəxslərin siyahılarını mübadilə edib və HƏMAS-ın saxladığı 13 qadın və uşaqdan ibarət ilk qrup cümə günü günortadan sonra sərbəst buraxılacaq.

Razılaşmanın şərtlərinə görə, 150 fələstinli məhbusun azad edilməsi müqabilində əvvəlcə qadınlar və uşaqlar olmaqla, 50 girov mərhələli şəkildə azad ediləcək. İsrail hər əlavə azad edilən on girov üçün atəşkəsin bir gün uzadılacağını bildirib.

Razılığa əsasən, İsrail dörd gün boyunca Qəzzaya hücumlarına fasilə verəcək. İsrail bildirib ki, HƏMAS hər gün ən azı 10 girov buraxsa, atəşkəs ilkin dörd gündən daha uzun müddət davam edə bilər. Qətər sözçüsü deyib ki, Doha atəşkəsin dördüncü gününədək Qəzzadan daha çox girovun buraxılmasını təmin etmək üçün başqa razılığa vasitəçilik etməyə ümid edir.

Sərbəst buraxılanların heç birinin kimliyi açıqlanmayıb, ancaq ABŞ rəsmiləri buraxılanlar arasında HƏMAS tərəfindən girov saxlanılan doqquz amerikalıdan bəzilərinin olacağına inandıqlarını deyiblər.

Misirin dövlət informasiya xidmətinin rəhbəri Diaa Rəşvan açıqlamasında bildirib ki, danışıqlarda iştirak edən Misirə də azad ediləcək girov və məhbusların siyahıları göndərikib. O, hər iki tərəfi razılaşmaya əməl etməyə çağırıb.

Həm İsrail, həm də HƏMAS atəşkəs başa çatdıqdan sonra döyüşə qayıdacaqlarını bildiriblər.

HƏMAS-ın silahlı qanadının sözçüsü cümə axşamı İsraillə hərbi əməliyyatları gücləndirməyə çağırıb.

İzz əl-Din əl-Qəssam Briqadalarının sözçüsü Əbu Ubaida Al-Jazeera televiziyasında yayımlanan çıxışında, “Biz İordan çayının qərb sahilində və bütün müqavimət cəbhələrində işğala qarşı qarşıdurmanı gücləndirməyə çağırırıq” deyib.

İsrail ordusu cümə axşamı bildirib ki, son bir gündə HƏMAS-ın 300 hədəfinə, o cümlədən militant qrupun istifadə etdiyi tunellərə, anbarlara və tank əleyhinə mövqelərinə qarşı havadan zərbələr endirib.

İsrail baş naziri Beynamin Netanyahu HƏMAS-ın gələcəkdə İsrailə hücum edə bilməməsini təmin etməyə söz verib. O, çərşənbə günü mətbuat konfransında deyib ki, atəşkəs rejimindən sonra İsrail ordusu Qəzzadakı kampaniyasını davam etdirəcək.

“Mən açıq olmaq istəyirəm. Müharibə davam edir. Müharibə davam edir. Biz məqsədlərimizə çatanadək onu davam etdirəcəyik,” Netanyahu deyib.

İsrail HƏMAS-ı məhv etmək üçün hərbi kampaniyasına ABŞ-ın terror qruplaşması kimi tanıdığı qrupun oktyabrın 7-də İsrailə hücum etməsindən sonra başlayıb. İsrail həmin gün 1200 insanın öldürüldüyünü və 240-a yaxın girovun Qəzzaya aparıldığını bildirib.

İsrail cümə axşamı Qəzzanın Şifa xəstəxanasının rəhbərini HƏMAS-ın xəstəxanadan komanda mərkəzi kimi istifadə etməsindəki roluna görə sorğu-sual etmək məqsədilə saxladığını açıqlayıb.

Beynəlxalq narahatlıqların mərkəzində Qəzzada xəstəxanaların hədəfə alınması yer alır. ərazinin səhiyyə nazirliyi bildirib ki, Qəzzanın şimalındakı xəstəxanalar artıq xidmət göstərmir.

HƏMAS-ın idarə etdiyi Qəzzanın səhiyyə nazirliyi bildirib ki, İsrailin Qəzza zolağına hərbi hücumu zamanı azı 5 mini uşaq olmaqla 12 mindən çox fələstinli həlak olub.

İsrailin Ədliyyə Nazirliyi razılaşmanın bir hissəsi kimi azadlığa buraxıla biləcək 300 məhbusun siyahısını dərc edib. Onlar əsasən ötən il ərzində daş atma və digər kiçik cinayətlərə görə saxlanılan yeniyetmələrdir. İsrail qanunlarına əsasən, ictimaiyyətin istənilən şəxsin sərbəst buraxılmasına etiraz etməsi üçün 24 saat vaxtı var.

İsrail ordusu müharibə başlayandan bəri İordan çayının qərb sahilində 1850-dən çox fələstinlini saxladığını və onların əksəriyyətinin HƏMAS üzvü olduğundan şübhələndiyini bildirib. İordan çayının qərb sahilində əsasən də ordunun reydləri nəticəsində baş verən döyüşlər zamanı 200-dən çox fələstinli həlak olub. Yəhudi köçkünlər tərəfindən hücumların sayı da artıb.

Döyüşlərin dayandırılması Qəzzada fələstinlilərə daha çox humanitar yardımın çatdırılmasına imkan verəcək. Döyüşlər başlayandan bu cür yardımlar kəskin şəkildə məhdudlaşdırılıb.

BMT-nin Humanitar Məsələlər üzrə Koordinasiya Ofisi çərşənbə günü 80 yük maşınının fələstinli anklava çatdığını və son bir ayda cəmi 1479 yük maşınının yardımı ora çatdırdığını bildirib. Agentlik münaqişədən əvvəl hər ay Qəzzaya orta hesabla 10 000 yük maşını dolu ticari və humanitar malların gətirildiyini bildirib.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Qəzzada 1,7 milyondan çox insanın, o cümlədən 945,000 nəfərin BMT-nin idarə etdiyi sığınacaqlarda qaldığını bildirib.(Amerikanın səsi)