Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin (AŞ NK) Fransanın Strasburq şəhərində noyabrın 30-da başlayan 1419-cu görüşü başa çatıb.
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin (AİHM) qərarlarının icra vəziyətinin müzakirəsi ilə bağlı toplantının yekununda Nazirlər Komitəsi qəbul etdiyi qətnamələrini elan edib.
İcra vəziyəti müzakirə edilən qərarlar Azərbaycan, Ermənistan,Bosniya, Bolqarıstan, Xorvatiya, Finlandiya, Fransa, Gürcüstan, Macarıstan, İtaliya, Litva, Makedoniya, Polşa, Moldova, Rumıniya, Rusiya, Türkiyə, Ukrayna və Böyük Britaniya ilə bağlı olub.
Toplantıda AİHM-in Azərbaycanla bağlı Mahmudov və Ağazadə, Məmmədli, Muradova, Məmmədov (Cəlaloğlu), Məmmədov, eləcə də Qafqaz Məmmədov Qruplarına daxil olan qərarların icra vəziyəti müzakirə edilib.
Mahmudov və Ağazadə qrupunda AİHM-in Azərbaycanla bağlı 4 qərarının (Tağıyev və Hüseynov Azərbaycana qarşı, Fətullayev Azərbaycana qarşı, Mahmudov və Ağazadə Azərbaycana qarşı, Əli Həsənov Azərbaycana qarşı) icrasına nəzarət edilir. Bu qərarlar ifadə azadlığı hüququnun pozuntusu, böhtan və təhqirə görə cəzaların tətbiqi ilə bağlıdır.
AŞ NK bu qrup işi ilə bağlı qətnaməsində qərarların icrasında problemlərin olduğunu bildirib və Azərbaycan hökumətini həll edilməmiş fərdi məsələlər barədə məlumat təqdim etməyə dəvət edib.
Qətnamədə qeyd edilib ki, Azərbaycan hökuməti hələ də ifadə azadlığına görə cinayət məsuliyətini nəzərdə tutan Cinayət Məcəlləsinin 147 və 148-ci maddələrinin ləğvi istiqamətində addım atmayıb. Hökümətdən böhtan və təhqirə görə 2016-2020-ci illərdə cəzaların tətbiqi ilə bağlı statistik məlumatlar təqdim etməsi tələb edilib.
Məmmədli işi qrupunda AİHM-in Azərbaycanla bağlı qəbul etdiyi 6 qərarın icrasına nəzarət edilir. Həmin qərarlar Anar Məmmədli, R.Həsənov və Başqaları, İ.Əliyev, İbrahimov və Məmmədov, X.İsmayılova (2), Arif və Leyla Yunuslarla bağlıdır. Bu qərarlar ərizəçilərin fəal siyasi və sosial iştirakçılıqları, hökuməti tənqid etmələri, seçkiləri izləmə sahəsində fəaliyətlərinə görə həbs edilmələri ilə bağlıdır.
Muradova, Məmmədov (Cəlaloğlu), Məmmədov işi qrupunda AİHM-in Azərbaycanla bağlı 20-dən artıq qərarının icrasına nəzarət edilir. Həmin qərarlar ərizəçilərin qohumlarının ölümləri, ərizəçilərin hüquq-mühafizə orqanlarında işgəncə və pis rəftara məruz qalmaları ilə bağlı səmərəli araşdırmanın aparılmaması, tibbi yardıma çatımlıq hüququnun pozulması, həbslərin qanunsuzluğu, cinayət təqibinin həddən artıq uzanması, jurnalistlərə güc tətbiq edilməsi, dinc toplantıların dağıdılması, müdafiə hüququnun təmin edilməməsi ilə bağlıdır.
Bu qrup işlərlə bağlı qətnamədə qeyd edilib ki, icrasına nəzarət olunan qərarların qəbul edilməsindən 14 ildən artıq vaxt keçməsinə və Azərbaycan hökumətindən fərdi tədbirlərin icra vəziyəti barədə məlumat istənilməsinə baxmayaraq, həmin məlumatların təqdim edilməsi hələ də yubanır.
AŞ NK Azərbaycan hökumətindən Cənnətov, Pirqurban, Yaqublu və Əhədov (Yaqublu), Hacı və başqaları Azərbaycana qarşı qərarlarının icra vəziyəti ilə bağlı görülmüş tədbirlər və təzminatların ödənilmə vəziyəti ilə bağlı məlumat verməyə çağırıb.
Bu qrupa daxil olan qərarların icrası ilə bağlı pis rəftar hallarının qarşısının alınması yönündə addımların atılmasının zərurliyi vurğulanır və hokumətdən AŞ NK-nı məlumatlandırması istənilir.
Qətnamədə Azərbaycan hökumətinə məlumatları təqdim etməsi üçün gələn il iyulun 31-dək vaxt verilib.
Qafqaz Məmmədov qrup işinə daxil olan qərarlar dinc etiraz aksiyasının dağıdılması və ərizəçilərin sərbəst toplaşmaq azadlığına çoxsaylı müdaxilələrin edilməsi ilə bağlıdır. AŞ NK qətnamədə qeyd edib ki, bu qrupa daxil olan işlər üzrə təzminatın ödənilməsində problemlər var. Belə ki, 21 iş üzrə təzminatlar ödənilsə də, 5 ərizəçiyə hələ də təzminat ödənilməyib.
AŞ NK ümumi tədbirlərin həyata keçirilməsində həm qanunvericilikdə, həm də praktikada struktur problemlərin olduğunu, lazımlı məlumatların təqdim edilmədiyini qeyd edib.
AŞ NK qətnamədə bildirib ki, bu qrup üzrə ilk qərarın verildiyi 2016-cı ildən beş ildən çox vaxt keçsə də, AİHM tərəfindən müəyyən edilmiş çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün tədbirlər haqqında hakimiyət orqanları tərəfindən tam məlumatı özündə əks etdirən fəaliyət planı hələ də təqdim edilməyib. Fəaliyət planı təqdim edilmədiyinə görə AŞ NK müvəqqəti xarakterli qərar qəbul edə bilər.
Qeyd edək ki, AŞ NK-nın 2023-cü ildəki toplanıtlarının birində qeyd edilən qərarların icra vəziyəti yenidən müzakirə olunacaq.