Böyük qayıdış proqramı icra olunmağa başlayanda məcburi köçkünlərin doğma torpaqlarına qaytarılmasına başlanacaq. Bir, ya iki ilə dağılmış şəhər və kəndlərin bərpası mümkün deyil.
Prezident İlham Əliyev bu fikri Yeni Azərbaycan Partiyasının martın 5-də keçirilən VII qurultayında səsləndirib.
Məcburi köçkünlərin Qarabağ torpaqlarına qayıtması mərhələli şəkildə təşkil ediləcək. Indiyəcən 300 mindən çox məcburi köçkün evlə, mənzillə təmin edilib. Odur ki, uşaq baxçalarında, yataqxanalarda, uyğunlaşdırılmış yararsız binalarda yaşayan köçkünlərə üstünlük veriləcək.
Qeyd edək ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərə qayıtmaq istəyən məcburi köçkünlərin sayını, istəklərini öyrənmək üçün onlayn sorğu keçirilir. Sorğunun adı belədir: Qarabağa qayıdışın effektiv təşkili üçün məcburi köçkünlər arasında sorğu. Sorğu fevralın 18-dən ictimaiyyətə açıqdır.
Sorğuda iştirak edənlər anket məlumatlarını yerləşdirməklə 18 sualı cavablandırmalıdırlar. Suallar test şəklindədir.
Anketdəki bəzi sualların qoyuluşu sosial şəbəkə istifadəçiləri tərəfindən tənqid olunub. İqtisadçı Samir Əliyevin fikrincə, anketin hazırlanmasında tələskənliyə yol verilib, artıq və təkrar suallar var.
Bununla belə sorğunun keçirilməsi müsbət hal kimi dəyərləndirilir. Müntəzəm olaraq sorğunun statistikanın ictimaiyyətə açıqlanması təklif olunur.
Xatırladaq ki, Qarabağ münaqişəsi Ermənistanın Azərbaycana ərazi iddiaları ilə 1988-ci ildə başlayıb. 1994-cü ildə gerçəkləşən atəşkəs razılaşmasına qədər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ona bitişik 7 rayonu işğal edilmişdi.
2020-ci il sentyabr ayının 27-də başlayan 44 günlük müharibədən sonra noyabrın 9-u döyüşlərin dayandırılmasına qədər 280 civarında kənd, dörd qəsəbə (Hadrut, Mincivan, Ağbənd, Bartaz), Şuşa və daha dörd şəhər (Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı) işğaldan azad edilib. Noyabrın 10-da Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya rəhbərləri birgə bəyanat imzalayıblar.
Sənədə əsasən, Azərbaycan işğaldan azad etdiyi ərazilərdə qalıb. Atəşkəsdən sonra Kəlbəcər, Ağdam və Laçın rayonları Azərbaycana qaytarılıb. Laçın dəhlizində və qoşunların təmas xəttində isə Rusiya sülhməramlıları yerləşdirilib. Qarabağda atəşkəsə nəzarət edəcək Rusiya-Türkiyə Birgə Monitorinq Mərkəzi yaradılıb.