• 18 Dekabr 2024 16:57

Beynəlxalq Kosmik Stansiya (BKS) haqqında maraqlı faktlar

Dek 12, 2024
Beynəlxalq Kosmik Stansiya bəşəriyyətin indiyə qədər inşa etdiyi ən bahalı obyektdir. Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil edilmiş stansiyanın tikintisi və istismarı üçün 150 milyard dollardan çox vəsait xərclənilib. Futbol meydançasının ərazisini tutan bu nəhəng stansiya 13 ilə tikilmişdir və 23 ölkənin iştirak etdiyi birgə beynəlxalq layihədir. Çəkisi 450 ton, uzunluğu 73 metr, eni 109 metr, hündürlüyü 20 metr, sürəti saniyədə 7,6 km olan bu nəhəng stansiya 1998-ci ildən fəaliyyət göstərir.
Stansiyanın yaşayış hissəsinin həcmi 388 kub metrdir. Bura eyni anda 6 kosmik gəmi qoşula bilər. Stansiya Yer orbitində 1 tam dövrünü 92 dəqiqəyə başa vurur. Bu isə o deməkdir ki, o 1 gün ərzində Yer ətrafında 15 dəfə dövr edir.
BKS-nin daimi heyəti 6 nəfərdən ibarətdir. Astronavtların daimi yaxşı formada qalması onun göyərtəsində trenajorlar var.
BKS bir-birinə bağlanmış 14 moduldan ibarətdir. 5 modul Rusiya, 7 modul ABŞ tərəfindən tikilib. Yaponiya və Avropa İttifaqının hər biri 1 modul yaratmışdır. Bu modulların hər birində tədqiqat laboratoriyaları, təsərrüfat otaqları, anbarlar, yataq yerləri, trenajorlar yerləşir. Müxtəlif elmi eksperimentlər üçün nəzərdə tutulan ən böyük modul Yaponiyaya məxsusdur.
Stansiya şləmək üçün lazım olan bütün enerjini Günəşdən alır və orbitdə 415-420 kilometr yüksəklikdə fırlanır. Bu hündürlük sabit deyil, çünki atmosferin yuxarı təbəqələri ilə sürtünmə nəticəsində stansiya tədricən hündürlüyünü itirir və buna görə onu tənzimləmək lazım gəlir.
1998-ci ildən indiyəcən 20 ölkədən bura ümumilikdə 266 nəfərdən çox astronavt göndərilib. Astronavtlar hər 45 dəqiqədən bir Günəşin çıxmasını və batmasını izləyə bilirlər.
 2030 və ya 2031-ci ildə Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın orbitdən aşağı salınaraq okeanda batırılacağı gözlənilir.